Nowelizacja KPK – zmiany już jutro

Już w sobotę, 5 października 2019 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Celem nowelizacji jest przyspieszenie postępowania karnego oraz dostosowanie przepisów procedury do postępu technologicznego.

Główne zmiany to:

– wydłużenie terminu cofnięcia wniosku o ściganie w przestępstwach wnioskowych do czasu zamknięcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej;

– wprowadzenie możliwości wniesienia zażalenia przez oskarżyciela posiłkowego na postanowienie sądu o niemożliwości wzięcia udziału w postępowaniu z uwagi na brak przesłanki bycia uprawnionym lub złożenie aktu oskarżenia albo oświadczenia o przystąpieniu do postępowania po terminie;

– obowiązek oznaczenia w pierwszym piśmie procesowym złożonym w sprawie numeru telefonu, telefaksu oraz adresu poczty elektronicznej uczestników postępowania lub oświadczenia o ich nieposiadaniu;

– możliwość skutecznego doręczania pism na adres skrzynki pocztowej uczestników procesu;

– możliwość upoważnienia wskazanej osoby do obioru przesyłek sądowych przez strony, których stan zdrowia uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia samodzielny odbiór poczty;

– uprawnienie do odstąpienia od przesłuchania pokrzywdzonego w charakterze świadka, jeżeli jego zeznania nie są niezbędne do dokonania ustaleń faktycznych;

– możliwość zaniechania przez sąd wezwania na rozprawę świadków, którzy zostali przesłuchani i przebywają za granicą lub mających stwierdzić okoliczności mało istotne, a w szczególności te, którym oskarżony w swych wyjaśnieniach nie zaprzeczył;

– możliwość przeprowadzenia przez sąd postępowania dowodowego w niezbędnym zakresie pod nieobecność zawiadomionego o terminie oskarżonego lub obrońcy, nawet w wypadku usprawiedliwienia ich nieobecności przez przedłożenie zwolnienia od lekarza sądowego. Sąd będzie miał prawo przesłuchania świadków na rozprawie przed złożeniem wyjaśnień przez oskarżonego;

– niesienie obowiązku odczytywania przez sąd wszystkich protokołów i dokumentów na rozprawie, które zostaną zaliczone na poczet materiału dowodowego bez ich odczytywania;

Październikowa nowelizacja jest jedną z serii zmian kodeksu postępowania karnego, mających na względzie usprawnienie procedury karnej. Z jednej strony zmiany dopuszczające możliwość doręczania pism za pomocą poczty elektronicznej i ułatwienie odbioru przesyłek sądowych przez osoby niepełnosprawne należy uznać za pozytywne. Z drugiej strony zbytnie uproszczenie procedury poprzez m.in. możliwość prowadzenia postępowania pod nieobecność stron może prowadzić do naruszeń prawa do obrony.