WRZEŚNIOWE ZMIANY W KODEKSIE PRACY

Już 7 września 2019 roku wejdzie w życie ustawa nowelizująca Kodeks pracy –  ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Wprowadzenie zmian ma na celu ułatwienie pracownikom realizacji uprawnień pracowniczych, w szczególności dotyczących kwestii związanych z równym traktowaniem pracowników, ochroną osób korzystających z uprawnień rodzicielskich, mobbingiem, a także wydawaniem świadectw pracy.

1. Zwalczanie dyskryminacji pracowników.

Na dzień dzisiejszy dyskryminację stanowi wyłącznie gorsze traktowanie pracownika ze względu na jego osobistą cechę lub właściwość niezwiązaną z wykonywaną pracą, przykładowo wymienioną w art. 18^3a § 1 Kodeksu pracy (m.in. płeć, rasa, religia), bądź ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Natomiast nie jest dyskryminacją nierówność wynikająca z przyczyn innych niż uznane za dyskryminujące, co powoduje nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji prawnej osób, wobec których pracodawca naruszył zakaz równego traktowania w zatrudnieniu.

Nowelizacja ma na celu stworzenie otwartego katalogu przesłanek, które mogą być uznane za dyskryminację i tym samym objęcie zakresem dyskryminacji przypadków do tej pory niepenalizowanych.

2. Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy pracowników – innych członków najbliższej rodziny.

W myśl obowiązujących przepisów z urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego mogą korzystać także pracownicy – członkowie najbliższej rodziny, czyli rodzice matki lub ojca dziecka, ich rodzeństwo oraz rodzeństwo dziecka.

Nowelizacja obejmuje powyższe osoby szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy oraz przyznaje im uprawnienia analogiczne do tych przysługujących pracującym matkom oraz pracownikom-ojcom wychowującym dziecko, korzystającym z tych urlopów.

3. Ochrona przedemerytalna.

Zmiana przepisów prawa pracy przyzna pracownikom objętym ochroną przedemerytalną prawo żądania orzeczenia przez sąd bezskuteczności wypowiedzenia tej umowy, a w razie jej rozwiązania prawo żądania przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach, jeśli umowę o pracę zawartą na czas określony wypowiedziano z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy.

4. Kwestie mobbingu.

Nowelizacja Kodeksu pracy przyzna pracownikom, którzy doznali mobbingu możliwość dochodzenia odszkodowania od pracodawcy w wysokości nie niższej, niż minimalne wynagrodzenie za pracę także w sytuacji, gdy pracownik nie rozwiązał stosunku pracy, ale na skutek stosowanych wobec niego działań mobbingowych poniósł konkretną szkodę.

5. Świadectwo pracy.

Zmiana przepisów wydłuży termin z 7 do 14 dni na wystąpienie do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy oraz skierowanie żądania sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy. Pozwoli to pracownikowi lepiej zorientować się w możliwych błędach w treści otrzymanego dokumentu i umożliwi podjęcie działań zmierzających do usunięcia wadliwości.

Ponadto w przypadku niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy wprowadzone zostanie uprawnienie dla pracownika do wystąpienia do sądu z roszczeniem o zobowiązanie pracodawcy do wydania takiego świadectwa (w chwili obecnej nie ma podobnego uregulowania w przepisach prawa pracy).

Planowane jest również wprowadzenie regulacji prawnej umożliwiającej wystąpienie z powództwem o wydanie orzeczenia zastępującego świadectwo pracy, w sytuacji gdy egzekucja orzeczenia zobowiązującego pracodawcę do wydania świadectwa pracy okaże się bezskuteczna, w razie zaprzestania działalności przez pracodawcę lub wystąpienia innych przyczyn uniemożliwiających wydanie przez pracodawcę świadectwa pracy.

Poza tym zaostrzone zostaną konsekwencje niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy w terminie. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, pracodawca będzie zobowiązany wydać świadectwo pracy w dniu, w którym nastąpi ustanie stosunku pracy, jeżeli nie będzie miał zamiaru nawiązania z byłym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie będzie możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu będzie zobowiązany przesłać świadectwo pracy pracownikowi lub osobie upoważnionej za pośrednictwem operatora pocztowego.

***

Zmiany w Kodeksie pracy należy uznać za pozytywne. Z jednej strony ułatwią pracownikom realizację uprawnień pracowniczych, a z drugiej – ograniczą nieprawidłowości i nadużycia, skutkujące ich szkodą, zwłaszcza w odniesieniu do rozmaitych form dyskryminacji, a także nierzetelności pracodawcy w wydaniu świadectwa pracy.